بازگشت یک کابوس آشنا | شیوع یک ویروس ناشناخته در چین

مقامات چینی این هفته اقدامات گستردهای را برای مهار شیوع ویروس چیکونگونیا، یک بیماری منتقلشده توسط پشهها که باعث تب و درد مفصلی میشود، آغاز کردهاند. تا هفته گذشته، بیش از ۷,۰۰۰ مورد ابتلا گزارش شده که بیشتر آنها در شهر صنعتی فوشان، در نزدیکی هنگکنگ، متمرکز بوده است. این شیوع، که بزرگترین مورد ثبتشده چیکونگونیا در سرزمین اصلی چین محسوب میشود، نگرانیهای جهانی را برانگیخته و ایالات متحده را وادار به صدور هشدار سفر برای استان گوانگدونگ کرده است.
چیکونگونیا چیست؟ بیماریای با ریشههای آفریقایی
چیکونگونیا یک بیماری ویروسی است که از طریق نیش پشههای آلوده که ناقل بیماریهایی مانند دنگی و زیکا نیز هستند، به انسان منتقل میشود. نام این ویروس از زبان کیماکونده در تانزانیا گرفته شده و به معنای «آنچه خم میشود» است، اشارهای به حالت خمیده بیماران به دلیل درد شدید مفصلی. این ویروس اولینبار در سال ۱۹۵۲ در تانزانیا شناسایی شد و تاکنون در بیش از ۱۱۰ کشور گزارش شده است. علائم آن شامل تب، درد عضلانی، حالت تهوع، خستگی و بثورات پوستی است، اما در موارد نادر میتواند باعث درد مفصلی ناتوانکنندهای شود که ماهها یا حتی سالها ادامه یابد.
از تب تا دردهای طولانیمدت
اکثر افرادی که به چیکونگونیا مبتلا میشوند، پس از یک تا دو هفته بدون نیاز به مراقبت پزشکی بهبود مییابند. علائم معمولاً سه تا هفت روز پس از نیش پشه ظاهر میشوند و شامل تب، درد عضلانی، سردرد، بثورات پوستی و تورم مفاصل است. با این حال، در موارد نادر، بهویژه در نوزادان، افراد مسن یا کسانی که بیماریهای زمینهای مانند دیابت یا بیماری قلبی دارند، این ویروس میتواند باعث درد مفصلی شدید و طولانیمدت یا حتی آسیب به اندامها شود که نیاز به بستری شدن دارد. سازمان بهداشت جهانی (WHO) اعلام کرده که موارد شدید و مرگومیر نادر است و بیشتر در گروههای پرخطر رخ میدهد.
فقدان درمان خاص
در حال حاضر هیچ درمان خاصی برای چیکونگونیا وجود ندارد. پزشکان معمولاً با تجویز داروهایی برای کاهش تب یا تسکین درد عضلانی به مدیریت علائم کمک میکنند. دو واکسن برای چیکونگونیا در برخی مناطق، از جمله بریتانیا، برزیل، کانادا و اروپا، تأیید شدهاند، اما این واکسنها در چین بهطور عمومی در دسترس نیستند و بیشتر برای مسافران به مناطق پرخطر توصیه میشوند. فقدان دسترسی گسترده به واکسنها، چین را به استفاده از اقدامات پیشگیرانه مانند کاهش جمعیت پشهها و قرنطینه بیماران وابسته کرده است.
چرا چین آسیبپذیر است؟
شیوع چیکونگونیا در چین از اواخر ژوئن ۲۰۲۵ آغاز شد و تا اوایل اوت به بیش از ۷,۰۰۰ مورد رسید، که ۹۵٪ آنها در فوشان، شهری با جمعیت حدود ۱۰ میلیون نفر در استان گوانگدونگ، گزارش شده است. به گفته سزار لوپز-کامچو از دانشگاه آکسفورد، این شیوع به دلیل نبود ایمنی قبلی در جمعیت چین قابلتوجه است، زیرا چیکونگونیا پیش از این هرگز در سرزمین اصلی چین بومی نشده بود. مورد اولیه در ۸ ژوئیه بهصورت وارداتی شناسایی شد و به سرعت به انتقال محلی منجر شد. شرایط آبوهوایی، از جمله بارانهای شدید و دمای بالای غیرمعمول در سال ۲۰۲۵، محیطی ایدهآل برای تکثیر پشههای ناقل فراهم کرده است.