ایوان آرچیوالدو گوزمان سالازار، ملقب به «ال‌چاپیتو»، یکی از چهار پسر ال‌چاپو است که به همراه برادرانش، معروف به «لوس چاپیتوس»، پس از دستگیری و محکومیت پدرشان در سال ۲۰۱۹، کنترل بخش‌هایی از کارتل سینالوآ را به دست گرفته‌اند. این کارتل یکی از قدرتمندترین سازمان‌های قاچاق مواد مخدر در جهان است که مسئولیت بخش عمده قاچاق فنتانیل به آمریکا را بر عهده دارد. فنتانیل، یک ماده مخدر مصنوعی بسیار قوی، عامل اصلی مرگ‌ومیر ناشی از اوردوز در آمریکا بوده و سالانه بیش از 70 هزار نفر را می‌کشد. ایوان به دلیل نقش کلیدی‌اش در قاچاق فنتانیل، پول‌شویی و مدیریت عملیات مسلحانه کارتل، در فهرست تحت تعقیب اداره مبارزه با مواد مخدر آمریکا قرار دارد و جایزه‌ای ۱۰ میلیون دلاری برای اطلاعاتی که به دستگیری او منجر شود، تعیین شده است.
دستگیری و فرار ایوان
در فوریه ۲۰۲۵، نیروهای نظامی مکزیک عملیاتی را انجام دادند که طی آن چهار عضو کلیدی لوس چاپیتوس، از جمله رئیس تیم امنیتی ایوان، دستگیر شدند. این عملیات به یک خانه امن متعلق به ایوان در محله تیه‌را بلانکا منجر شد. نیروهای امنیتی با ورود به خانه، با درهای زره‌پوش و موانع متعدد مواجه شدند. در نهایت، در حمام خانه، کمدی با در مخفی کشف کردند که به تونلی زیرزمینی منتهی می‌شد. این تونل، با ارتفاع کافی برای راه رفتن و نورپردازی مناسب، حدود ۷۰۰ متر طول داشت و به خانه‌ای خالی در سه بلوک آن‌طرف‌تر می‌رسید. ایوان از طریق این تونل موفق به فرار شد و گفته می‌شود یکی از اقوامش، ملقب به «ال گاباچو»، او را از محل خارج کرد. در این خانه امن، مقامات اقلامی از جمله سلاح‌های نظامی، ۱۵ تلفن همراه، لپ‌تاپ‌ها، خمیردندان، مسواک و کلاه‌های بیسبال امضاشده توسط ستارگان آمریکایی یافتند که به ایوان و برادرش خسوس آلفردو اختصاص داده شده بود. این یافته‌ها نشان‌دهنده سبک زندگی مخفی اما مجهز ایوان بود.
فساد در راه مبارزه با کارتل
مشکلات ساختاری در مبارزه با کارتل سینالوآ بسیار است. فساد گسترده در سیستم قضایی و امنیتی مکزیک یکی از موانع اصلی است. برای مثال، در سال ۲۰۰۵، ایوان به اتهام پول‌شویی دستگیر شد، اما قاضی‌ای به نام خوزه گوادالوپه لونا او را به دلیل «نبود شواهد کافی» آزاد کرد. این قاضی بعدها به اتهام فساد مالی و ثروت غیرقانونی از کار برکنار شد. چنین مواردی نشان‌دهنده نفوذ کارتل در نهادهای دولتی است. علاوه بر این، کارتل سینالوآ از تاکتیک‌های پیچیده‌ای مانند ایجاد حلقه‌های امنیتی چندلایه، استفاده از پهپادها برای نظارت و تونل‌های زیرزمینی برای فرار استفاده می‌کند. این گروه همچنین به دلیل خشونت شدید، از جمله قتل‌عام و ایجاد بلوک‌های خیابانی شناخته شده است. نمونه بارز آن «نبرد کولیناکان» در اکتبر ۲۰۱۹ است که طی آن ایوان و برادرانش با بسیج صدها فرد مسلح، دولت مکزیک را مجبور به آزادی برادرشان اوویدیو گوزمان کردند.
پیامدهای سیاسی برای یک قاچاقچی
دستگیری‌های اخیر، از جمله بازداشت اوویدیو گوزمان در سال ۲۰۲۳ و خوآکین گوزمان لوپز در سال ۲۰۲۴، فشار بر لوس چاپیتوس را افزایش داده است. با این حال، فرار ایوان نشان‌دهنده ادامه چالش‌های مقامات در متلاشی کردن این کارتل است. دولت مکزیک تحت فشار ایالات متحده برای مبارزه با قاچاق فنتانیل قرار دارد، به‌ویژه پس از آنکه دولت دونالد ترامپ در فوریه ۲۰۲۵ کارتل سینالوآ را در فهرست سازمان‌های تروریستی خارجی قرار داد. این اقدام امکان اعمال تحریم‌های سخت‌تر و همکاری نزدیک‌تر بین دو کشور را فراهم کرده است. از سوی دیگر، رئیس‌جمهور مکزیک، کلودیا شینبوم، با چالش حفظ روابط دیپلماتیک با آمریکا و همزمان مدیریت فشارهای داخلی مواجه است. او اخیراً موفق شد ترامپ را متقاعد کند که تعرفه‌های ۲۵ درصدی بر واردات مکزیک را برای یک ماه به تعویق بیندازد، اما ادامه فعالیت کارتل می‌تواند این روابط را پیچیده‌تر کند.
