جدایی از والدین، اگرچه در گذشته موضوعی تابو و کمتر بحث‌شده بود، در سال‌های اخیر به دلیل تغییرات فرهنگی، تأثیر رسانه‌های اجتماعی و افزایش آگاهی از سلامت روان، به پدیده‌ای رایج‌تر تبدیل شده است. در این مسیر هستند افرادی که به دلایل مختلفی مانند سردی عاطفی، فشارهای خانوادگی یا سوءاستفاده، رابطه خود را با والدین‌شان قطع کرده‌اند.
داستان سارا: یک نمونه واقعی
سارا، زنی که به دلایل حفظ حریم خصوصی با نام مستعار معرفی شده، چند روز پس از تولد ۲۱ سالگی‌اش رابطه‌اش را با مادرش قطع کرد. این تصمیم در پی یک تماس تلفنی پرتنش گرفته شد.
دلایل جدایی: عدم توجه والدین به تولد او به دلیل مشغله‌هایشان. سردی عاطفی، خودمحوری و بی‌توجهی مادرش به زندگی سارا. فشار مداوم مادر برای کمک به کارهای مزرعه خانوادگی و تحقیر تحصیلات سارا. مهم‌تر از همه، ناتوانی مادر در محافظت از سارا در برابر رفتارهای کنترل‌کننده و گاهی توهین‌آمیز پدرش.
پیامدها: سارا برای دو تا سه سال هیچ تماسی با مادرش نداشت و این جدایی برای او حس آزادی به همراه داشت. با این حال، پیش از مهاجرت به خارج از کشور، تصمیم گرفت برای جلوگیری از پایان تلخ رابطه، دوباره تماس بگیرد. این تجربه نشان‌دهنده پیچیدگی‌های احساسی و امکان بازگشت به رابطه حتی پس از جدایی است.
چرا از خانواده کندیم؟
پیلمر، جامعه‌شناس دانشگاه کرنل، در پژوهشی با ۳۰۰ نفر از افراد جدا‌شده از خانواده مصاحبه کرد و دریافت که جدایی اغلب نتیجه انباشت تعاملات منفی کوچک است، مانند تنش با خویشاوندان همسر، در نظرسنجی دیگری توسط جاشوا کلمن، اکثر افراد دلایل جدایی را اقدامات خاص یا پویایی کلی خانوادگی ذکر کردند. در پژوهشی در بریتانیا توسط لوسی بلیک، اکثر افراد مورد بررسی، سوءاستفاده عاطفی، مانند والدگری سختگیرانه یا کنترل‌کننده، را دلیل جدایی عنوان کردند. جدایی والدین، به‌ویژه پیامدهای آن مانند جانبداری از یک والد یا عدم پذیرش شریک جدید والدین، می‌تواند به قطع رابطه منجر شود.
وقتی خانواده سمی مد می‌شود
رسانه‌های اجتماعی، به‌ویژه پلتفرم‌هایی مانند تیک‌تاک، با گسترش مفاهیمی مانند «خانواده سمی» و تشویق به قطع رابطه با افراد سمی، به عادی‌سازی جدایی کمک کرده‌اند. هشتگ «خانواده سمی» در تیک‌تاک بیش از ۱.۹ میلیارد بازدید داشته است. از سوی دیگر افزایش آگاهی از سلامت روان و پذیرش مرزگذاری باعث شده که افراد، به‌ویژه نسل‌های جوان‌تر راحت‌تر رابطه با والدین را قطع کنند. این موضوع با تغییر در ارزش‌های خانوادگی و کاهش فشار فرهنگی برای حفظ رابطه به هر قیمتی همراه بوده است. برخی درمانگران هم به افراد کمک می‌کنند تا روابط سمی را شناسایی کنند، اما کلمن هشدار می‌دهد که تشخیص‌های یک‌طرفه (مانند برچسب زدن والدین به‌عنوان نارسیسیست بدون ملاقات) ممکن است به تصمیم‌گیری‌های نادرست منجر شود.
