یک مجموعه‌دار ثروتمند آثار هنری علیه حراجی کریستیز اقامه دعوی کرده است، زیرا ادعا می‌کند این حراجی به او اطلاع نداده که تابلوی پیکاسویی که خریداری کرده، قبلاً متعلق به فردی بوده که به جرم جدی مواد مخدر محکوم شده است. این دعوی که به تازگی در لندن مطرح شده، حول محور تابلوی «زن در صندلی گهواره‌ای» اثر پابلو پیکاسو می‌گردد، اثری که خطوط سبز زنی را در یک صندلی با خطوط قرمز به تصویر می‌کشد و در فوریه ۲۰۲۳ در حراجی کریستیز عرضه شد.
جزئیات دعوی حقوقی
طبق اسناد دادگاه، شرکت بروئر منیجمنت کورپریشن (BMC)، که نماینده مجاز آن ساسان قندهاری، سرمایه‌دار مستقر در لندن است، تضمین کرده بود که اگر تابلوی «زن در صندلی گهواره‌ای» در حراجی به فروش نرود، آن را به قیمت ۱۴.۵ میلیون پوند خریداری کند. این تابلو پیش‌تر متعلق به خوزه مستره سینیور، مدیر عملیات کانتینری بندر در بارسلونا بود که در سال ۲۰۱۴ به دلیل کشف ۲۰۲ کیلوگرم کوکائین مخفی‌شده در یک کشتی باری، به جرم قاچاق مواد مخدر محکوم شد. با این حال، کریستیز به قندهاری اعلام کرده بود که در زمان فروش، مالک تابلو خوزه مستره جونیور، پسر مستره سینیور، بوده است.
BMC ادعا می‌کند که اگر کریستیز اطلاعات مربوط به محکومیت مستره سینیور را فاش کرده بود، قندهاری هرگز قرارداد تضمین خرید این تابلو را امضا نمی‌کرد. قندهاری اکنون خواستار فسخ قرارداد و بازپرداخت ۴.۸ میلیون پوندی است که به عنوان پیش‌پرداخت برای این تضمین پرداخت کرده بود. او مدعی است که پس از حراجی، از طریق جست‌وجوی اینترنتی متوجه شده که مستره سینیور زنده است و به جرم قاچاق مواد مخدر محکوم شده بود. در اسناد دادگاه آمده است که قندهاری «نمی‌خواست هیچ بخشی از پولش به خوزه سینیور یا افراد مرتبط با او پرداخت شود.»
اتهامات علیه کریستیز
این دعوی ادعا می‌کند که کریستیز اظهارات «به‌طور گمراه‌کننده‌ای» درباره مالکیت و پیشینه تابلو ارائه کرده و در واقع «احتمال اینکه این اثر ممکن است عواید حاصل از جرم باشد» را پنهان کرده است. به گفته قندهاری، یک مدیر ارشد کریستیز به او گفته بود که مستره سینیور فوت کرده و «همه چیز در مورد مالکیت تابلو کاملاً قانونی است». این اظهارات، به ادعای دعوی، باعث شد قندهاری بدون اطلاع از گذشته تاریک مالک پیشین، به تضمین خرید این اثر متعهد شود.
اهمیت پیشینه مالکیت در بازار هنر
در بازار هنر، پیشینه مالکیت یک اثر می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی بر ارزش آینده آن داشته باشد. اثری که به یک مجرم مرتبط باشد، ممکن است فروش مجدد آن را دشوار کند، زیرا مجموعه‌داران و خریداران اغلب از ارتباط با چنین گذشته‌ای اجتناب می‌کنند. این موضوع به‌ویژه در مورد تابلوهای باارزشی مانند آثار پیکاسو اهمیت دارد، که به دلیل شهرت و قیمت بالای خود، حساسیت بیشتری به پیشینه مالکیت دارند.
پاسخ کریستیز
کریستیز در بیانیه‌ای اعلام کرد: «این یک ادعای ساده برای وصول بدهی است و کریستیز با قاطعیت از این ادعا دفاع خواهد کرد و به پیگیری مبالغی که به‌حق طلبکار است ادامه می‌دهد. آقای قندهاری سرمایه‌گذار و مجموعه‌دار باتجربه‌ای در بازار هنر است که سال‌ها در حراجی‌های مختلف فعال بوده و از مشاوره‌های حرفه‌ای برخوردار است. کریستیز به مشتریان، پیشنهاددهندگان و خریداران خود تعهدات محرمانگی دارد، اما اطمینان دارد که تمام الزامات قانونی و نظارتی در رابطه با بررسی دقیق این اثر و فروشنده آن رعایت شده است.»
زمینه‌های مشابه
این پرونده یادآور موارد دیگری است که کریستیز به دلیل مسائل مربوط به پیشینه آثار هنری مورد انتقاد یا دعوی قرار گرفته است. برای مثال، در سال ۲۰۲۰، کریستیز و ساتبیز به دلیل خریدهای مشکوک جفری اپستین، از جمله یک تابلوی پیکاسو و دو اثر سزان به ارزش ۱۳۹ میلیون دلار، با احضاریه‌هایی مواجه شدند که اطلاعات مربوط به این معاملات را طلب می‌کرد. همچنین، در سال ۲۰۲۵، یک سرمایه‌دار سوئیسی به نام یاکوب صفرا کریستیز را به دلیل مدیریت نادرست مجموعه هنری ۱۰۰ میلیون دلاری خود، از جمله نامه‌های عاشقانه اینشتین و نقاشی‌های استادان قدیم، مورد شکایت قرار داد. این موارد نشان‌دهنده حساسیت‌های موجود در بازار هنر نسبت به شفافیت و پیشینه مالکیت است.
