تحقیقات جدید نشان می‌دهند که رژیم‌های گیاه‌خواری و وگان، اگرچه به دلیل فواید زیست‌محیطی و سلامتی محبوبیت زیادی پیدا کرده‌اند، ممکن است خطراتی برای سلامت دندان‌ها به همراه داشته باشند. مطالعه منتشر شده، نشان می‌دهد افرادی که رژیم‌های بدون گوشت را دنبال می‌کنند، به‌ویژه گیاه‌خواران و وگان‌ها، در معرض خطر بیشتری برای فرسایش مینای دندان و پوسیدگی دندانی هستند. این یافته‌ها نگرانی‌هایی را درباره پیامدهای بلندمدت رژیم‌های غذایی مبتنی بر گیاه بر سلامت دهان و دندان ایجاد کرده است، به‌ویژه اگر افراد به اندازه کافی به دریافت مواد مغذی کلیدی مانند کلسیم و ویتامین D توجه نکنند.
این مطالعه چگونه انجام گرفت؟
این مطالعه که توسط تیمی از محققان دانشگاهی انجام شد، داده‌های بیش از ۳,۰۰۰ نفر را در چندین کشور بررسی کرده است. شرکت‌کنندگان به سه گروه تقسیم شدند: گیاه‌خواران (کسانی که گوشت، ماهی و محصولات حیوانی را مصرف نمی‌کنند)، وگان‌ها (کسانی که هیچ محصول حیوانی مصرف نمی‌کنند) و همه‌چیزخواران. محققان سلامت دندان‌های این افراد را از طریق معاینات بالینی و پرسشنامه‌هایی درباره عادات غذایی و مراقبت از دهان ارزیابی کردند. نتایج نشان داد که گیاه‌خواران و وگان‌ها در مقایسه با همه‌چیزخواران، میزان بالاتری از فرسایش مینای دندان و پوسیدگی دندانی داشتند. حدود ۴۳ درصد از وگان‌ها و ۳۸ درصد از گیاه‌خواران علائم فرسایش مینای دندان را نشان دادند، در حالی که این رقم برای همه‌چیزخواران ۲۹ درصد بود. پوسیدگی دندانی نیز در گروه گیاه‌خواران (۳۱ درصد) و وگان‌ها (۳۴ درصد) نسبت به همه‌چیزخواران (۲۲ درصد) شایع‌تر بود. این تفاوت‌ها حتی پس از کنترل عواملی مانند بهداشت دهان، سن و جنسیت همچنان قابل‌توجه بود.
چرا رژیم‌های گیاه‌خواری به دندان‌ها آسیب می‌رسانند؟
۱. کمبود مواد مغذی کلیدی: رژیم‌های گیاه‌خواری و وگان، اگر به‌درستی برنامه‌ریزی نشوند، ممکن است فاقد مواد مغذی ضروری برای سلامت دندان مانند کلسیم، ویتامین D و ویتامین B12 باشند. کلسیم و ویتامین D برای تقویت مینای دندان و جلوگیری از پوسیدگی حیاتی هستند. منابع گیاهی این مواد محدود هستند و بسیاری از گیاه‌خواران مکمل مصرف نمی‌کنند یا غذاهای غنی‌شده را به رژیم خود اضافه نمی‌کنند.
۲. اسیدیته بالای برخی غذاهای گیاهی: میوه‌ها، سبزیجات و برخی نوشیدنی‌های گیاهی مانند آب‌میوه‌ها و اسموتی‌ها می‌توانند اسیدی باشند. مصرف مکرر این غذاها و نوشیدنی‌ها، به‌ویژه اگر بلافاصله پس از آن مسواک زده شود، می‌تواند مینای دندان را تضعیف کند. برای مثال، مرکبات و گوجه‌فرنگی، که در رژیم‌های گیاه‌خواری رایج هستند، به دلیل اسیدیته بالا می‌توانند به فرسایش مینا منجر شوند.
۳. مصرف بالای قندهای طبیعی: بسیاری از گیاه‌خواران برای جایگزینی محصولات لبنی به شیرهای گیاهی یا دسرهای شیرین‌شده با قندهای طبیعی مانند عسل یا شربت افرا روی می‌آورند. این قندها، اگرچه طبیعی هستند، می‌توانند به همان اندازه قندهای تصفیه‌شده به پوسیدگی دندان کمک کنند.
۴. عادات غذایی خاص: گیاه‌خواران و وگان‌ها اغلب وعده‌های غذایی کوچک‌تر اما مکرر مصرف می‌کنند، که می‌تواند دندان‌ها را در معرض اسید و قند بیشتری قرار دهد. همچنین، برخی از آن‌ها از میان‌وعده‌های اسیدی مانند میوه‌های خشک استفاده می‌کنند که به مینای دندان آسیب می‌رساند.
