به‌تازگی تصاویری از جنگنده رادارگریز نسل پنجم خود، جی-۳۵آ، منتشر کرده که نشان‌دهنده استفاده این هواپیما در ارتش این کشور است. این در حالی است که ایالات متحده توجه خود را به منطقه هند اقیانوسیه و برنامه‌های نظامی احتمالی چین در رابطه با تایوان معطوف کرده است. این تحولات نشان‌دهنده پیشرفت سریع چین در توسعه تسلیحات پیشرفته و افزایش توان نظامی‌اش است، که حتما چالشی برای برتری هوایی آمریکا در منطقه باشد.
قدرت‌نمایی چین در آسمان
چین در سال‌های اخیر سرمایه‌گذاری هنگفتی در توسعه تسلیحات پیشرفته انجام داده و توان نظامی خود را به‌سرعت گسترش داده است. جنگنده جی-۳۵آ به‌عنوان رقیبی برای اف-۳۵ آمریکا طراحی شده و نشان‌دهنده تلاش چین برای کاهش شکاف فناوری با ایالات متحده است. در حالی که آمریکا تمرکز خود را بر تقویت حضور نظامی در منطقه هند اقیانوسیه قرار داده، به‌ویژه به دلیل نگرانی از اقدامات نظامی احتمالی چین علیه تایوان، معرفی این جنگنده پیامی روشن به واشنگتن است: چین در حال تبدیل شدن به قدرتی قابل‌توجه در حوزه فناوری‌های نظامی پیشرفته است.
جزئیات جنگنده جی-۳۵آ
جنگنده جی-۳۵آ که توسط شرکت هواپیماسازی شن‌یانگ ساخته شده، یک هواپیمای تک‌سرنشین، دوموتوره، رادارگریز و چندمنظوره است که برای ماموریت‌های برتری هوایی و حمله زمینی طراحی شده است. این جنگنده در دو نسخه عرضه می‌شود: یک نسخه زمین‌پایه برای نیروی هوایی ارتش آزادی‌بخش خلق چین و یک نسخه ناوپایه برای نیروی هوایی دریایی ارتش آزادی‌بخش خلق که برای برخاستن از ناوهای هواپیمابر بهینه شده است. این هواپیما از نمونه اولیه اف‌سی-۳۱ گیرفالکون توسعه یافته که در ابتدا به‌عنوان یک هواپیمای آزمایشی برای جذب مشتریان صادراتی طراحی شده بود، اما حالا به بخشی کلیدی از نیروی هوایی چین تبدیل شده است.تصاویر اخیر که در شبکه اجتماعی ویبو منتشر شده‌اند، جی-۳۵آ را در حال پرواز نشان می‌دهند و طراحی پیشرفته آن را به نمایش می‌گذارند. این جنگنده شباهت‌های ظاهری زیادی به اف-۳۵ آمریکا دارد، از جمله طراحی مخفی‌کار و ورودی‌های هوای موتور، که باعث شده برخی کارشناسان ادعا کنند چین از فناوری‌های دزدیده‌شده آمریکایی در توسعه این هواپیما استفاده کرده است. گزارش‌هایی از سرقت سایبری داده‌های طراحی اف-۳۵ در سال ۲۰۰۹ وجود دارد که این گمانه‌زنی‌ها را تقویت می‌کند. با این حال، برخی تحلیلگران معتقدند شباهت‌ها ممکن است نتیجه همگرایی طراحی باشد، زیرا هر دو هواپیما برای اهداف مشابهی طراحی شده‌اند.
نمایش عمومی و واکنش‌ها
جنگنده جی-۳۵آ برای اولین بار در نمایشگاه هوایی ژوهای در نوامبر ۲۰۲۴ به‌طور رسمی رونمایی شد و توجه زیادی را به خود جلب کرد. این نمایشگاه که با حضور مقامات ارشد امنیتی روسیه برگزار شد، نشانه‌ای از روابط نزدیک‌تر پکن و مسکو بود. برخلاف اف-۳۵ که به دلیل نیاز به قابلیت برخاست و فرود عمودی (STOVL) برای نسخه اف-۳۵بی، از یک موتور تک استفاده می‌کند، جی-۳۵آ با دو موتور طراحی شده که عملکرد بهتری در سرعت‌های مافوق صوت ارائه می‌دهد. کاربران شبکه‌های اجتماعی به سطح بالای ساخت این جنگنده اشاره کرده‌اند و آن را به دلیل بدنه یکپارچه و بدون درز، که به بهبود مخفی‌کاری و کاهش وزن کمک می‌کند، ستوده‌اند.
مقایسه با اف-۳۵
جی-۳۵آ به‌عنوان رقیبی مستقیم برای اف-۳۵ معرفی شده است، اما اطلاعات کمی درباره قابلیت‌های دقیق آن در دسترس است. این جنگنده به دلیل طراحی سبک‌تر و سریع‌تر نسبت به جنگنده قبلی چین، جی-۲۰، بر مخفی‌کاری تمرکز بیشتری دارد. برخی کارشناسان معتقدند که جی-۳۵آ می‌تواند با پهپادها در عملیات هماهنگ شود، قابلیتی که اف-۳۵ نیز از آن برخوردار است. با این حال، اف-۳۵ به دلیل فناوری‌های پیشرفته‌تر و تجربه عملیاتی گسترده‌تر، همچنان برتری‌هایی دارد. چین با تولید انبوه جی-۳۵آ، که از ماه می ۲۰۲۵ آغاز شده، قصد دارد این شکاف را کاهش دهد.
پیامدهای استراتژیک
رونمایی از جی-۳۵آ پیامی روشن به ایالات متحده و متحدانش است که چین در حال تقویت توانایی‌های خود برای رقابت در حوزه برتری هوایی است. این جنگنده، به‌ویژه نسخه ناوپایه آن که برای ناو هواپیمابر فوجیان طراحی شده، نشان‌دهنده جاه‌طلبی چین برای گسترش نفوذ خود در اقیانوس آرام است. در حالی که ایالات متحده با استقرار جنگنده‌های اف-۳۵بی در ناوهای ژاپن و تقویت حضور نظامی خود در منطقه پاسخ می‌دهد، رقابت تسلیحاتی در هند اقیانوسیه شدت گرفته است.در مجموع، جی-۳۵آ نشان‌دهنده گام بلندی در مسیر خودکفایی نظامی چین و چالش مستقیم آن با برتری هوایی ایالات متحده است. با این حال، تا زمانی که جزئیات بیشتری از قابلیت‌های این جنگنده منتشر نشود، همچنان به‌عنوان یک «جعبه سیاه» باقی خواهد ماند.
