خودروهای خودران که زمانی رویایی دور از ذهن بودند، اکنون در برخی شهرهای آمریکا وارد زندگی روزمره شده‌اند. در سان‌فرانسیسکو، فونیکس، آستین و چند شهر دیگر، شرکت «وایمو» ربات‌تاکسی‌هایی را به کار گرفته که بدون راننده انسانی در جاده حرکت می‌کنند. مسافران می‌توانند به‌سادگی از طریق اپلیکیشن خودرو را سفارش دهند و در سکوت، بدون حضور راننده، مسیرشان را طی کنند.
رقیب اصلی «وایمو» شرکت تسلا است که با سیستم معروف «خودران کامل» یا FSD وارد میدان شده است. تسلا به جای استفاده از حسگرهای متنوع، تنها بر دوربین‌ها و پردازش هوش مصنوعی تکیه دارد و همین موضوع باعث می‌شود هزینه سخت‌افزار کمتر باشد. با این حال، منتقدان می‌گویند این رویکرد ممکن است در شرایط پیچیده مثل هوای بارانی یا ترافیک سنگین کارایی کمتری داشته باشد. نقطه قوت تسلا، حجم عظیم داده‌هایی است که از میلیون‌ها کیلومتر رانندگی خودروهایش جمع‌آوری می‌کند. این داده‌ها، الگوریتم‌ها را مدام دقیق‌تر می‌سازند.
در کنار این دو غول، بازیگران دیگری نیز حضور دارند. اوبر با همکاری یک استارتاپ چینی قصد دارد خدمات ربات‌تاکسی را گسترش دهد. در چین نیز شرکت‌هایی مانند «بایدو» با حمایت دولت، ربات‌تاکسی‌هایی را در کلان‌شهرهایی مثل پکن و شانگهای راه‌اندازی کرده‌اند. تفاوت چین با آمریکا در این است که چین علاوه بر خودروها، زیرساخت‌های شهری را هم هوشمند کرده و در جاده‌ها سنسورهایی نصب می‌کند که به خودروها اطلاعات می‌فرستند. این یک شبکه هوشمند سراسری است، نه فقط خودروهای منفرد.
این رقابت، جنبه ژئوپولیتیکی هم پیدا کرده است: ایالات متحده و چین هر دو می‌خواهند در فناوری آینده حمل‌ونقل پیشتاز باشند. چین با سرمایه‌گذاری دولتی سریع‌تر زیرساخت ایجاد می‌کند، در حالی که آمریکا بیشتر به نوآوری شرکت‌های خصوصی متکی است.
در اروپا اما اوضاع متفاوت است. اتحادیه اروپا بیشتر روی خودروهای برقی و کاهش آلایندگی تمرکز دارد تا خودروهای کاملاً خودران. قوانین سخت‌گیرانه و احتیاط در صدور مجوز باعث شده که شرکت‌هایی مانند مرسدس، ب‌ام‌و و آئودی هنوز در مراحل آزمایشی باشند. آن‌ها خودروهایی با کمک‌راننده پیشرفته ارائه داده‌اند، اما تا رسیدن به سطح خدمات وایمو یا تسلا فاصله دارند. اروپا ترجیح می‌دهد با تمرکز بر ایمنی و استانداردهای دقیق اعتماد عمومی را جلب کند، حتی اگر این رویکرد سرعت رشد را کاهش دهد.
با همه این پیشرفت‌ها، یک مانع اساسی همچنان باقی است: اعتماد مردم. بسیاری از افراد هنوز حاضر نیستند جان خود را به دست الگوریتم‌ها بسپارند. هر حادثه کوچک می‌تواند باعث بی‌اعتمادی گسترده شود. به همین دلیل شرکت‌ها علاوه بر نوآوری فنی، باید روی شفافیت، تضمین ایمنی و ارتباط بهتر با عموم کار کنند.
به نظر کارشناسان، وایمو فعلاً پیشتاز میدان است؛ ناوگان آن بدون راننده در چندین شهر فعال است و آمار ایمنی خوبی نشان می‌دهد. تسلا هم با جمع‌آوری داده‌های انبوه و شبکه گسترده مشتریانش برگ برنده مهمی دارد. چین اما با ترکیب فناوری خودرو و زیرساخت شهری می‌خواهد آینده‌ای متفاوت بسازد.
رقابت برای خودروهای خودران فقط یک رقابت صنعتی نیست؛ بلکه تعیین می‌کند چه کشوری آینده حمل‌ونقل و اقتصاد دیجیتال را رهبری خواهد کرد. هنوز هیچ‌کس نمی‌داند چه مدلی در نهایت پیروز می‌شود، اما روشن است که دوران «کسی پشت فرمان نیست» دیگر چندان دور نیست.
