گزارش روزنامه فرانسوی از خبر فتح تهران | رمزگشایی از یک گزارش صدساله
عکس بزرگ صفحه سرهنگ روسی لیاخوف (فرمانده بریگاد قزاق ایرانی در خدمت دربار قاجار) در میان گروهی از سربازان قزاق را نشان میدهد که پس از به توپ بستن مجلس (تیر ۱۲۸۷) توسط او، نماد سرکوب مشروطهخواهان شده بود. عکس کوچکتر، ستارخان، سردار ملی را نشان میدهد که در حال سخنرانی برای یارانش است زیرنویس عکس او را «رئیس انقلابیون» مینامد.
در متن گزارش نوشته شده که پس از فتح تهران توسط نیروهای مشروطهخواه (مجاهدین گیلان و بختیاری به رهبری سپهدار تنکابنی و سردار اسعد) در ۲۲ تیر ۱۲۸۸ ) محمدعلی شاه به سفارت روسیه پناه برد و لیاخوف دستور عقبنشینی داد.
ستارخان و باقرخان که تبریز را ۱۱ ماه در محاصره نگه داشته بودند، حالا به تهران دعوت شدند. گزارش این روزنامه از عفو عمومی، بازگشت آرامش نسبی و تشکیل دولت جدید خبر میدهد. همچنین به اعدام شیخ فضلالله نوری (یکی از رهبران ضد مشروطه) در ۹ مرداد اشاره دارد که چند هفته بعد رخ داد.
از نکات کلیدی تاریخی در این گزارش روزنامه فرانسوی میتوان به این نکته اشاره کرد که این صفحه دقیقاً یک هفته پس از فتح تهران منتشر شده و اولین گزارش تصویری گسترده اروپا از پیروزی مشروطهخواهان است.
دیگر اینکه حضور لیاخوف در عکس، نماد دخالت روسیه در امور ایران است و ستارخان به عنوان قهرمان ملی معرفی شده که بعدها در ادبیات و تاریخ ایران تثبیت شد. گزارش همچنین از ورود نیروهای انگلیسی به بوشهر و تحرکات آنها در جنوب ایران نیز اشاره دارد که نشاندهنده رقابت استعماری بریتانیا و روسیه است.