رفتن به دفتر و تظاهر به کار کردن؛ کسبوکاری که در چین رواج یافته است

گزارش تازه روزنامه ال پائیس پدیده جدیدی در چین را بررسی میکند که در آن افراد بیکار یا کسانی که نمیخواهند وضعیت شغلیشان را توضیح دهند، برای حفظ ظاهر، فضاهای کاری جعلی اجاره میکنند. این گزارش به جزئیات این روند، زمینههای اقتصادی و اجتماعی آن و دیدگاههای مختلف درباره این پدیده میپردازد.
پدیده دفاتر جعلی در چین
در شهرهای بزرگ چین، مانند پکن، کسبوکاری غیرمعمول در حال گسترش است که در آن افراد با پرداخت هزینهای روزانه بین ۳۰ تا ۵۰ یوان (حدود ۴ تا ۷ یورو)، میتوانند یک میز، اینترنت وایفای، قهوه و ناهار در محیطی شبیه به یک دفتر واقعی اجاره کنند. این «دفاتر جعلی» به افرادی که بیکار هستند یا شغل ثابتی ندارند، اجازه میدهد تا وانمود کنند که شاغلاند و از پاسخ به سؤالات کنجکاوانه خانواده و دوستان درباره وضعیت شغلیشان اجتناب کنند. این فضاها، که گاهی به صورت غیررسمی و از طریق اپلیکیشن ویچت مدیریت میشوند، به کاربران امکان میدهند تا روال عادی یک کارمند را تقلید کنند: صبح زود به «دفتر» بروند، روز را آنجا بگذرانند و شب به خانه بازگردند.
کارمند جعلی، برای فرار از سوال خانواده
زونگهوا، مردی است که از حدود یک سال پیش این روال را دنبال میکند. او صبح زود به دفتر میرود و شب بازمیگردد، اما هیچکس به او حقوق نمیدهد و هیچ نتیجهای از او انتظار ندارد. این کار به او کمک میکند تا از فشار اجتماعی توضیح درباره بیکاریاش فرار کند. شو لین هم یک تولیدکننده محتواست که معتقد است برخی از اعضای گروههای ویچت این دفاتر واقعا برای تظاهر به کار استفاده میکنند، اما بسیاری دیگر صرفا به دلیل جذابیت این فضاها به آنها میپیوندند. یان تیان هم یک مربی پیلاتس پارهوقت است که این فضاها را برای فریلنسرها کاربردی میداند، زیرا محیطی برای کار یا شبکهسازی فراهم میکنند.
رکود و بیکاری و سرکوب آماری
اما این پدیده در بستر چالشهای اقتصادی چین در سال ۲۰۲۵ شکل گرفته است. بر اساس دادههای دفتر ملی آمار چین، نرخ بیکاری شهری در سهماههی اول ۲۰۲۵ حدود ۵.۳٪ بود، اما بیکاری جوانان بسیار بالاتر است: ۱۶.۵٪ برای افراد ۱۶ تا ۲۴ سال (بهجز دانشجویان) و ۷.۲٪ برای گروه سنی ۲۵ تا ۲۹ سال. این نرخهای بالا، بهویژه در میان جوانان، فشار اجتماعی و روانی زیادی ایجاد کرده است. از سوی دیگر در فرهنگ چینی، داشتن شغل و موفقیت حرفهای از اهمیت بالایی برخوردار است. بیکاری، بهویژه برای جوانان، میتواند باعث شرمندگی یا قضاوت از سوی خانواده و جامعه شود. این دفاتر جعلی به افراد امکان میدهند تا این فشار را کاهش دهند. چین با چالشهایی مانند کاهش مصرف، رکود در بازار املاک و بیکاری گسترده هم مواجه است. گزارشهای دیگر نشان میدهند که اقتصاددانانی که درباره این مشکلات هشدار دادهاند، سانسور شدهاند و دولت چین بر روایت رسمی رشد اقتصادی پایدار تأکید دارد.
کمک به فشار روانی یا فرار از حقیقت
این پدیده اما در چین بحثبرانگیز شده است. برخی معتقدند که این دفاتر به کاهش فشار روانی ناشی از بیکاری کمک میکنند. برای افرادی که در جستوجوی کار هستند یا شغل پارهوقت دارند، این فضاها محیطی برای شبکهسازی یا حفظ روال روزانه فراهم میکنند. منتقدان اما استدلال میکنند که این دفاتر صرفا به فرار از واقعیت و به تعویق انداختن ورود به بازار کار منجر میشوند. آنها معتقدند که این روند به جای حل مشکل بیکاری، آن را پنهان میکند. اقتصاددانانی مانند فو پنگ به مشکلات ساختاری اقتصاد چین، از جمله بیکاری جوانان و کاهش مصرف، اشاره کردهاند. با این حال، اظهارات آنها سانسور شده، که نشاندهنده حساسیت دولت به نقدهای اقتصادی است.
زندگی هیچکس
گزارش روزنامه ال پائیس تصویری تکاندهنده از وضعیت اقتصادی و اجتماعی چین در سال ۲۰۲۵ ارائه میدهد. ظهور دفاتر جعلی نه تنها یک راهحل خلاقانه برای کاهش فشار اجتماعی است، بلکه نشانهای از ناامیدی و عدم اطمینان در میان جوانان چینی است. این پدیده همچنین نشاندهنده شکاف بین روایت رسمی دولت چین درباره رشد اقتصادی و واقعیتهایی مانند بیکاری و رکود اقتصادی است. مقایسه این روند با فیلم «زندگی هیچکس» نشان میدهد که این موضوع توجه بینالمللی را نیز جلب کرده است.