تماشای پورن حالا به یک معضل جهانی بدل شده، به ویژه آنکه ظهور و در در دسترس بودن هوش مصنوعی حتی ساخت تصاویر پورن را به مرزهای غیراخلاقی‌تری کشانده است. پژوهش تازه‌ای اما استناد به تحقیقات علمی و نظرات متخصصان، از جمله پروفسور رودلف اشتارک، استاد روان‌درمانی و علوم اعصاب سیستمی، و هایکه ملزر، متخصص مغز و اعصاب و روان‌درمانگر، به تحلیل چگونگی تأثیر پورنوگرافی بر مغز، رفتار و روابط انسانی می‌پردازد.
گستردگی مصرف پورنوگرافی
بر اساس تحقیقات رودلف اشتارک، مصرف پورنوگرافی در میان افراد بسیار رایج شده است. در یک مطالعه، حدود ۸۰ درصد از مردان اظهار داشتند که به‌طور منظم پورنوگرافی تماشا می‌کنند، در حالی که تنها ۵ درصد گفتند هرگز این کار را انجام نمی‌دهند. در میان زنان، مصرف به‌صورت یکنواخت‌تر توزیع شده است: یک‌سوم به‌طور منظم، یک‌سوم به‌صورت گاه‌به‌گاه و یک‌سوم اصلاً پورنوگرافی تماشا نمی‌کنند. این آمار نشان‌دهنده دسترسی آسان به محتوای پورنوگرافی در اینترنت است که تنها با چند کلیک در هر زمان از روز در دسترس قرار دارد، چه قبل از خواب، در زمان استراحت و چه از سر بی‌حوصلگی.
تأثیرات نوروبیولوژیکی پورنوگرافی
رودلف اشتارک توضیح می‌دهد که تماشای پورنوگرافیک به شدت سیستم پاداش دوپامینی مغز را فعال می‌کنند. این سیستم بخشی از مغز است که به محرک‌های لذت‌بخش مانند غذا، تأیید اجتماعی یا تحریک جنسی واکنش نشان می‌دهد. هنگام تماشای پورنوگرافی، مواد شیمیایی مانند دوپامین در مغز آزاد می‌شوند که احساس خوشبختی موقتی ایجاد می‌کنند و رفتار تماشا را تقویت می‌کنند. این اثر مشابه سیگنال‌های پاداش قوی است که مغز را به ادامه این رفتار ترغیب می‌کند.
اشتارک در یک آزمایش تحقیقاتی نشان داد که چگونه مغز به محرک‌های مرتبط با پورنوگرافی واکنش نشان می‌دهد. در این مطالعه، شرکت‌کنندگان نمادهای هندسی را که با ویدیوهای مختلف (پورنوگرافی، ماساژ خنثی یا بدون محتوا) مرتبط بودند، یاد گرفتند. نتایج نشان داد که حتی دیدن این نمادها به‌تنهایی می‌تواند سیستم پاداش مغز را فعال کند، زیرا مغز این نمادها را به‌سرعت با محرک مورد انتظار مرتبط می‌کند. این واکنش در افراد مبتلا به اختلال استفاده از پورنوگرافی یا همان اعتیاد به پورنوگرافی قوی‌تر است. برای مثال، تلفن همراهی که بارها برای تماشای پورنوگرافی استفاده شده، می‌تواند به‌تنهایی میل به تماشا را تحریک کند.
پیامدهای اعتیاد به پورنوگرافی
هایکه ملزر، روان‌درمانگر، درباره پیامدهای جسمی و روانی اعتیاد به پورنوگرافی هشدار می‌دهد. او بیمارانی را توصیف می‌کند که تا ۴۰ ساعت در هفته پورنوگرافی تماشا می‌کنند و از مشکلاتی مانند تأخیر در ارگاسم، بی‌میلی جنسی، اختلال نعوظ و احساس بیگانگی از رابطه جنسی واقعی رنج می‌برند. این افراد اغلب احساس می‌کنند که زندگی‌شان در حال تخریب است. یک مطالعه در سال ۲۰۲۰ با بررسی ۳۲۶۷ مرد (عمدتاً زیر ۳۵ سال) نشان داد که هرچه مصرف پورنوگرافی بیشتر باشد، احتمال بروز اختلال نعوظ در رابطه جنسی با شریک زندگی افزایش می‌یابد.
تشخیص اختلال استفاده از پورنوگرافی
رودلف اشتارک تأکید می‌کند که صرفاً تعداد دفعات تماشای پورنوگرافی معیار اعتیاد نیست، بلکه تأثیر آن بر زندگی روزمره اهمیت دارد. وقتی پورنوگرافی شروع به تسلط بر زندگی فرد کند، روابط شخصی را کنار بزند یا وظایف شغلی را مختل کند، می‌توان از اختلال استفاده از پورنوگرافی سخن گفت. افراد مبتلا اغلب دیر متوجه نیاز به کمک می‌شوند و این معمولاً زمانی رخ می‌دهد که مشکلات جدی مانند افسردگی یا ناامیدی شدید بروز می‌کند.
تأثیر بر کودکان و نوجوانان
یکی از نگرانی‌های اصلی مطرح‌شده توسط هایکه ملزر، مواجهه کودکان با پورنوگرافی قبل از بلوغ است. او این پدیده را به یک «آزمایش میدانی بدون نظارت اخلاقی» تشبیه می‌کند. محرک‌های شدید پورنوگرافی می‌توانند در ذهن کودکان، پیش از آنکه درکی از رابطه جنسی داشته باشند، تأثیرات عمیقی بگذارند و انتظارات غیرواقعی از رابطه جنسی ایجاد کنند. این موضوع می‌تواند بر رشد عاطفی و جنسی آن‌ها تأثیر منفی بگذارد.
تأثیرات اجتماعی و رابطه‌ای
رودلف اشتارک به تغییر در الگوهای اجتماعی اشاره می‌کند که در آن پورنوگرافی به بخشی از زندگی روزمره تبدیل شده و اغلب به‌صورت موازی با روابط عاطفی وجود دارد، نه به‌عنوان جایگزین آن. این امر انتظارات غیرواقعی از رابطه جنسی ایجاد می‌کند، زیرا بسیاری از کلیپ‌های پورنوگرافی الگوهای تکراری و غیرواقعی را نمایش می‌دهند. به‌عنوان مثال، بسیاری از مردان به دلیل تأثیر این کلیپ‌ها انتظار دارند شریک زندگی‌شان رفتارهایی مانند آنچه در پورنوگرافی دیده می‌شود، از خود نشان دهد، که می‌تواند فشار زیادی بر روابط واقعی وارد کند.
هایکه ملزر تأکید می‌کند که مصرف بیش از حد پورنوگرافی تخیل عاطفی را از بین می‌برد و احساسات را از رابطه جنسی حذف می‌کند. این امر کیفیت روابط عاطفی را کاهش می‌دهد، زیرا روابط واقعی بر پایه احساسات و معنا شکل می‌گیرند، چیزی که پورنوگرافی اغلب فاقد آن است. او معتقد است که این کمبود عاطفی یکی از بزرگ‌ترین زیان‌های اعتیاد به پورنوگرافی است، زیرا مانع از تجربه «اکسیر واقعی زندگی» یعنی ارتباطات عمیق عاطفی می‌شود.
