داغ بزرگ بر فرهنگ ایران | بهرام بیضایی درگذشت
بهرام بیضایی کارگردان سرشناس سینما و تیاتر ایران در روز تولدش درکذشت.
گروه ایرانشناسی دانشگاه استنفورد اعلام کرده است که آقای بیضایی دیروز در سالگرد تولدش درگذشت.
مژده شمسایی، همسر آقای بیضایی، هم به بیبیسی فارسی گفت که او در منزلش در کالیفرنیا درگذشت.
خانم شمسایی در پست فیسبوک با انتشار عکسی از آقای بیضایی این شعر را نوشت:
«جهانم خالیست وقتی صدایم نمیکند
راهها به بیراهه میروند وقتی به او نمیرسند»
گروه ایرانشناسی دانشگاه استنفورد هم در پستی در اینستاگرام در مورد درگذشت آقای بیضایی نوشت:
«او درست در روز تولد هشتاد و هفتسالگیاش درگذشت: پنجم دی، که به احترامِ زادروزش (و درگذشتِ اکبر رادی) روزِ نمایشنامهنویس نامیده شده؛ پنج سال پس از تلاش حماسی و درخشانش برای تکمیل متن "داشآکل بهگفتهی مرجان"».
گروه ایرانشناسی دانشگاه استنفورد در ادامه نوشته است:«بارها گفته بود موطن و مسلک او عالم فرهنگ است. عشقی عظیم به ایران داشت و بهرغم تنگنظریها علیه او و خانوادهاش لحظهای از برکشیدن و پاس داشتن میراث فرهنگی ایران دست نکشید.»
«به قول شاهنامه که بیضایی عمری در آن زیست، اگر مرگ داد است بیداد چیست».
بهرام بیضایی دهها فیلمنامه و نمایشنامه نوشته و از برجستهترین نمایشنامهنویسان، کارگردانان و سینماگران ایران محسوب میشود.
نگاه ویژه بهرام بیضایی به تاریخ و فرهنگ ایران و زبان پاکیزهای که به کار میبُرد از ویژگیهای اصلی کار او بود. آقای بیضایی از صریحترین منتقدان محدودیتهایی بود که در چهار دهه اخیر، حکومت جمهوری اسلامی بر فرهنگ ایران تحمیل کرده است.
فیلمهای «کلاغ»، «رگبار»، «مرگ یزدگرد»، «غریبه و مه»، «چریکه تارا»، «مسافران»، «باشوغریبه کوچک»، «سگکشی» و «وقتی همه خوابیم» از جمله کارهای سینمایی آقای بیضایی است.
بهرام بیضایی مرگ یزدگرد را ابتدا به صورت نمایشنامه تهیه کرده بود و بعدا از روی آن فیلم ساخت.
فیلمنامه «روز واقعه» هم از آثار مشهور اوست.
فهرست آثار متنی آقای بیضایی بسیار بلند است. از او چندین عنوان نمایشنامه، پژوهش و نقد و نظریه باقی مانده است.
از معروفترین نمایشنامههای او میتوان به «مجلس شبیه: در ذکر مصائب استاد نوین ماکان و همسرش مهندس رُخشید فرزین»، «پهلوان اکبر میمیرد»، «اژدهاک»، «هشتمین سفر سندباد»، «شب هزارویکم»، «افرا، یا روز میگذرد» و «چهارراه» اشاره کرد.
«هزارافسان کجاست» هم یکی از مهمترین آثار پژوهشی آقای بیضایی است.
دو کتاب «نمایش در ژاپن» و «نمایش در ایران» از جمله آثار پژوهشی آقای بیضایی در زمینه تاریخ نمایش است.