در چین، نوشیدن الکل، به‌ویژه در محافل تجاری و سیاسی، از دیرباز رویه‌ای معمول بوده است. بااین‌حال، در سال‌های اخیر، حزب کمونیست چین رویکرد سخت‌گیرانه‌تری نسبت به مصرف الکل در میان مقامات و اعضای خود اتخاذ کرده است.
یک فرهنگ؛ جام را خالی کن
نوشیدن الکل در چین، به‌ویژه بایجو (نوعی مشروب سنتی با درصد الکل بالا)، بخشی جدایی‌ناپذیر از فرهنگ مهمان‌نوازی و روابط اجتماعی بوده است. ضیافت‌های پرزرق‌وبرق با صرف مقادیر زیادی الکل، به‌ویژه در میان مقامات دولتی و تجار، برای ایجاد و تقویت روابط تجاری و سیاسی رایج بوده است. این سنت که به «گان‌بی» (به معنای «خالی کردن جام») معروف است، اغلب به‌عنوان نشانه‌ای از احترام و صمیمیت تلقی می‌شود.
بااین‌حال، این فرهنگ نوشیدن گاهی به افراط کشیده شده و به فساد، سوءاستفاده از منابع عمومی و حتی مشکلات سلامتی منجر شده است. در برخی موارد، مقامات دولتی در ضیافت‌های مجلل، هزینه‌های گزافی را از بودجه عمومی صرف می‌کردند که به نارضایتی عمومی دامن می‌زد.
شی جین‌پینگ وارد می‌شود
در زمانه حاکمیت شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهور چین از سال ۲۰۱۲، حزب کمونیست کمپین گسترده‌ای برای مبارزه با فساد و تجمل‌گرایی آغاز کرد. بخشی از این کمپین شامل وضع محدودیت‌های سخت‌گیرانه بر مصرف الکل در رویدادهای رسمی و دولتی بود. در سال ۲۰۱۳، دستورالعملی صادر شد که نوشیدن الکل در ضیافت‌های رسمی دولتی را ممنوع کرد. این سیاست با هدف کاهش هزینه‌های غیرضروری، بهبود تصویر عمومی مقامات و افزایش کارایی در محیط‌های کاری اجرا شد.
این محدودیت‌ها به‌تدریج به بخش‌های دیگر جامعه نیز تسری یافت. برای مثال، در برخی مناطق، مقامات محلی موظف شدند تا در جلسات کاری و حتی رویدادهای غیررسمی، از مصرف الکل خودداری کنند. این سیاست‌ها نه‌تنها به کاهش فساد کمک کرد، بلکه به‌عنوان بخشی از تلاش‌های گسترده‌تر برای ترویج «اخلاقیات سوسیالیستی» و نظم عمومی معرفی شد.
ترک الکل، تمرکز روی کار
محدودیت‌های اعمال‌شده بر مصرف الکل تأثیرات گسترده‌ای بر جامعه و اقتصاد چین هم داشته است. از یک سو، صنعت تولید بایجو، که یکی از صنایع مهم در برخی مناطق چین است، با کاهش تقاضا در میان مقامات دولتی مواجه شده است. برندهای معروف بایجو، مانند مائوتای، که اغلب در ضیافت‌های رسمی سرو می‌شد، شاهد افت فروش بودند، هرچند این کاهش تا حدی با افزایش مصرف در میان طبقه متوسط جبران شد.
از سوی دیگر، این سیاست‌ها به تغییر فرهنگ سازمانی در چین کمک کرده است. بسیاری از شرکت‌ها و سازمان‌ها اکنون جلسات کاری را بدون الکل برگزار می‌کنند و تمرکز بیشتری بر حرفه‌ای‌گری و کارایی دارند. بااین‌حال، برخی معتقدند که این محدودیت‌ها روابط اجتماعی و تجاری را که از طریق سنت‌های نوشیدن تقویت می‌شد، تضعیف کرده است.
نوشیدن ریشه در هویت چینی
با وجود موفقیت نسبی این سیاست‌ها، مقاومت‌هایی نیز در برابر آن‌ها وجود داشته است. در برخی مناطق، به‌ویژه در نواحی روستایی یا شهرهای کوچک‌تر، فرهنگ نوشیدن همچنان ریشه عمیقی دارد و کنار گذاشتن آن دشوار است. برخی مقامات محلی به‌صورت غیررسمی این محدودیت‌ها را نادیده می‌گیرند، که نشان‌دهنده چالش‌های اجرای یکنواخت این سیاست‌ها در سراسر کشور است.
علاوه بر این، برخی منتقدان معتقدند که این محدودیت‌ها بیش‌ازحد سخت‌گیرانه هستند و به آزادی‌های شخصی آسیب می‌رسانند. آن‌ها استدلال می‌کنند که نوشیدن در فرهنگ چین بیش از یک عادت اجتماعی است و به‌عنوان بخشی از هویت فرهنگی نباید به‌طور کامل سرکوب شود.
وقتی حزب تصمیم می‌گیرد
سیاست‌های حزب کمونیست نشان‌دهنده تلاش برای ایجاد تعادل بین حفظ سنت‌های فرهنگی و ترویج ارزش‌های مدرن مانند شفافیت و کارایی است. بااین‌حال، این تغییرات پرسش‌هایی را درباره آینده فرهنگ نوشیدن در چین مطرح کرده است. آیا این محدودیت‌ها به تغییر دائمی رفتارها منجر خواهد شد یا تنها یک سیاست موقت است که با تغییر شرایط سیاسی کنار گذاشته می‌شود؟
در حال حاضر، به نظر می‌رسد که حزب کمونیست مصمم است تا این محدودیت‌ها را حفظ کند، به‌ویژه در میان مقامات دولتی. اما در سطح جامعه، به‌ویژه در میان نسل جوان، گرایش به سمت نوشیدنی‌های سبک‌تر مانند شراب و آبجو و کاهش مصرف بایجو دیده می‌شود، که ممکن است نشان‌دهنده یک تحول فرهنگی بزرگ‌تر باشد.
